کلان فرهنگ اقتصادی
هدایت بر بستر تحولات بر بستر آماج گذاری
پا در کفش رهبران تأثیر گذار جهان
«علی رهجو»

آماج گذاری برای یک فرد، جمع، جامعه یا کشور، بر بستر یک محیط صورت می‌گیرد. محیطی که در آن زیست می‌کنند. یک فرد با توجه به محیط خانواده، جامعه، دوستان و محل کار یا تحصیلش برای خود هدف یا آماج ‌گذاری می‌کند.

رهبران و استراتژیست‌ها هم بر بستر محیطِ داخلی و محیطِ خارجی‌ای که یک کشور در فضای جهانی در آن سیر می‌کند، برای کشورشان آماج گذاری می‌کنند.

محیط زیست یک فرد جامعه‌ی اطرافش است و محیط زیستِ یک کشور جهانِ اطرافش. بدون برآورد از این محیط زیست، نه آن فرد می‌تواند آماج مناسبی برای خود انتخاب کند و نه آن رهبر برای کشورش هدف مناسبی.

کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست. محیطِ زیست کشور ما جهانی است که در گذر زمان تحولات مختلفی را به خود می‌بیند. رصد این تحولات برای رهبران کشورها، از جمله رهبران و آماج‌گذاران کشور ما، ضروری و اجتناب ناپذیر است.

آن‌ها با رصد، درک، تحلیل و حلاجی این تحولات هدف می‌گذارند و ما اگر بخواهیم اهمیت آماجی را که برایمان تعیین کرده‌اند، به عنوان ساکنان کشور خود در دهکده‌ی جهانی، درک کنیم باید خود را جای آن‌ها بگذرایم.

در نظریه‌ی بازی‌ها، برای درک چرایی تصمیمات دیگران اصطلاحی وجود دارد، که در زبان فارسی بدل به ضرب‌المثلی نهی کننده و سلبی شده است؛ «پا در کفش دیگران کردن».

طبق نظرِ نظریه‌پردازانِ Game Theory باید پا در کفش دیگران کرد تا خود را جای آن‌ها حس کرد و از نگاه آن‌ها به پدیده‌ها نگاه کرد. هر چند در زبان فارسی ما معتقدیم که: «پا در کفش دیگران نباید کرد!».

حال برای درک فضای جهانِ اطرافمان که کشورمان و ما به عنوان جزئی از کشورمان در آن زیست می‌کنیم یک راه میان‌بر وجود دارد.

این راه میان‌بر بررسی پیام‌های آغاز سال رهبران کشورهای مختلف، خصوصاً کشورهای مهمِ تأثیرگذار در جهان است. معمول است که در این پیام به تحولات مهمِ گذشته و آینده‌ی آن کشور پرداخته می‌شود، البته به صورت موجز و خلاصه.

حال ما در یک کار پژوهشی می‌توانیم با نگاهی به این پیام‌های کوتاه برآوردی سریع بدست آوریم از جهان، آن‌گاه تناسبِ آماج گذاری امام جامعه را با تحولاتِ جهانی که کشور ما بر بستر آن در حالِ حرکت است، درک کنیم.

با این مقدمه می‌پردازیم به محورهای اصلیِ مطرح در پیام رهبران کشورهای تأثیر گذار جهان.

باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا

1- در سال گذشته شاهد پایان یک جنگ و کاهش نقش آفرینی در جنگِ دیگری بودیم.

2- ضربه به القاعده با شکار بن لادن در سال گذشته.

3- نشانه‌هایی از ترمیم اقتصادی آشکار شد.

4- دوستان و متحدان خود را در انقلاب‌ها و بلایای طبیعی یاری دادیم.

5- احتمالِ ترمیم بیشتر در سالِ آینده، افزایش اشتغال و تقویت طبقه‌ی متوسط.

6- مساعدت کنگره برای عدم افزایش مالیات برای طبقه‌ی متوسط و قطع نشدنِ بیمه‌ی بیکاری.

7- تشکر از مردم بابت رساندنِ صدای خود به نمایندگانشان در کنگره از طریق ایمیل، توییتر و تلفن.

8- سالِ آینده سالی سرنوشت‌ساز است برای طبقه‌ی متوسط و برای نسل‌های آینده.

9- قول به مردم برای اینکه آمریکا جایی باشد که کار سخت و مسئولیت‌پذیری به صورت عادلانه پاداش بگیرد.

هو جین تائو رئیس جمهور چین

1- مسئله‌ی ترمیم اقتصاد جهانی در سال 2012 و رشد نامطمئن آن.

2- مدیریت رشد سریع اقتصاد چین توأم با حفظ ثباتِ آن، تصحیح ساختار اقتصادی و مدیریت انتظارات تورمی.

3- تعمیق وابستگی در جهان در عین افزایش عدمِ ثبات و اطمینان نسبت به احیای اقتصاد جهانی.

4- دسته و پنجه نرم کردنِ دولت چین با تبعات محرک‌های مالی گذشته.

5- اعتقاد راسخ به سوسیالیسم با مشخصات چینی با تبعیت از فرامین دنگ ژیائو پینگ.

6- پیگیریِ نگاه علمی به توسعه.

7- تایید و حمایت از اصولِ؛ «یک کشور دو نظام»، «مردمِ هنگ‌کنگ، هنگ‌کنگ را اداره کنند» و «مردم ماکائو، ماکائو را اداره کنند».

دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس

1- در سال آینده، جهان انگلیس را خواهد دید و انگلیس جهان را.

2- ترسِ حاکم در میان مردم نسبت به از دست دادنِ شغل و افزایش مالیات‌ها.

3- سخت شدنِ کاریابی، خصوصاً برای جوانان.

4- افزایش قیمت‌ها و فشار بر روی خانوارها.

5- کاهش کسریِ بودجه برای حفظ در برابر طوفان بدهی‌ها در اروپا.

6- برای بازگشتِ سلامت به اقتصاد کار زیادی باقی مانده و باید زیرساخت‌ها بهینه گردد.

7- فرصت‌های زیادی برای استفاده در اقتصاد جهانی وجود دارد که باید از آن‌ها استفاده شود.

8- لزوم ارتقای خدمات عمومی.

9- لزوم حل مشکل شکاف طبقاتی.

آنگلا مرکل صدراعظم آلمان

1- اروپا باید برای موفقیت واحدِ پول مشترکش یورو همکاری تنگاتنگی داشته باشد.

2- اروپا راهی طولانی برای حل بحرانِ بدهی‌های حاکمیتی Sovereign debt crisis خود دارد.

3- تمام تلاش خود را برای تقویت یورو خواهد کرد البته اگر اروپا از اشتباهاتش درس بگیرد.

4- اروپا در حالی که سخت‌ترین آزمون خود را در دهه‌های گذشته تجربه می‌کند، در درون بحران در حالِ رشدِ مشترک است.

5- اقتصاد آلمان عملکرد خوبی داشته هر چند سالِ آینده از امسال آسان‌تر نخواهد بود.

6- اقتصاد آلمان از سایر اقتصادهای اروپایی کمتر آسیب دیده و نرخ بیکاری آن در کم‌ترین میزانِ 20 سالِ گذشته است.

نیکلا سارکوزی رئیس جمهور فرانسه

1- بحران اقتصادی هنوز به پایان نرسیده است.

2- برای بازگشت رشد به اقتصاد، تغییرات ساختاری نیاز است.

3- در دو سالِ گذشته زندگیِ سختی را تجربه کردید و این سختی در سال آینده هم ادامه خواهد یافت.

4- سال را در حالی به پایان می‌برید که نسبت به زندگی خود و فرزندانتان نگران‌ترید.

5- قول می‌دهم که بیش از این بودجه کاهش نیابد، آنچه که دولت باید انجام دهد، انجام داده است.

6- بازارها و آژانس‌های اعتبار سنجی برای اقتصاد فرانسه تصمیم نمی‌گیرند.

7- بیرون آمدن از بحران اقتصادی، ساختن مدلِ جدید برای رشد، تولد اروپای جدید، چالش‌هایی هستند که در انتظارمان هستند.

8- سالِ 2012 سالی پر از ریسک و سالی پر از احتمالات خواهد بود. پر از امید اگر بدانیم که چگونه با چالش‌ها روبرو شویم و پر از خطر اگر منفعل باشیم.

9- تصمیماتِ‌ مهمی برای کاهش میزان بیکاری اتخاذ خواهد شد.

دیمیتری مدودف رئیس جمهور روسیه

1- سالِ گذشته سال آسانی نبود اما نتایجِ آن برای کشور ما مثبت بود.

2- سالِ گذشته حاصل تلاش مشترک ما بود، سالِ آینده هم به ما بستگی دارد.

3- 20 سال از شکل‌گیریِ کشور روسیه می‌گذرد و وظیفه‌ی ماست تا آن را حفظ کنیم و به کشوری پیشرفته بدل سازیم.

آنچه که از محورهای اصلیِ این پیام‌ها بر می‌آید، دغدغه‌ی اصلی عمده‌ی رهبران جهان، مسائل اقتصادی است. چین در آسیا، آلمان، فرانسه و انگلیس در اروپا و در نهایت آمریکا، با مشکلاتِ اقتصادی جدی‌ای دست به گریبان بوده و خواهند بود. حال با توجه محورهای اصلی پیام رهبران کشورهای اصلی جهان می‌توان بهتر به کیفیت جهت‌گیری و آماج گذاری رهبر ایران پی برد.

امام سید علی خامنه‌ای رهبر ایران

1- سال‌ِ گذشته سالی پر حادثه و در مجموع به سود ملت ایران بود.

2- درگیریِ کشورهای غربی با مشکلات گوناگون در سالِ گذشته که اهداف بدخواهانه‌ای نسبت به ایران دارند.

3- کشورهای مورد حمایت ایران در منطقه به هدف‌هایِ بزرگی مثلِ به زیر کشیدن دیکتاتورها و دست‌یابی به قانون‌های اساسی مبتنی بر اسلام دست یافتند.

4- دشمن درجه‌ی یک امت اسلامی و ایران یعنی رژیم صهیونیستی محاصره شد.

5- بروز اقتدار ملت ایران در داخل ایران.

6- از نظر سیاسی حضور در راه‌پیمایی 22 بهمن و شرکت در انتخابات دوازدهم اسفند، شاخصی برای اقتدار ملی در تاریخ منطقه ثبت کرد.

7- با همه‌ی دشمنی ملت ایران در صحنه حضور یافت و خود را اثبات کرد.

8- شرائط بدر و خیبر، یعنی قبول چالش‌ها و غلبه بر آن‌ها حاکم بود.

9- به جا بودنِ جهت‌گیریِ جهاد اقتصادی برای سال گذشته با تلاش‌های دشمنان تایید شد.

10- ملت ایران توانست با تحریم‌های خصمانه‌ی دشمنان مقابله و تا حدودی آن‌ها را خنثی کند.

11- سال فعالیت‌های بزرگ علمی را گذراندیم.

12- عرصه‌ی چالشِ مهم در سال جاری، عرصه‌ی اقتصادی است.

13- جهاد اقتصادی چیزی نیست که تمام شدنی باشد.

14- اگر ملت ایران بتواند مشکل تولید داخلی را حل کند، بر چالش‌های دشمن غلبه‌ی جدی پیدا خواهد کرد.

15- شعار امسال «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه‌ی ایرانی» است.

16- باید با تقویت تولید ملی از کار کارگر ایرانی و سرمایه‌ی سرمایه‌دار ایرانی حمایت کنیم.

17- سهم دولت، حمایت است؛ سهم سرمایه‌داران و کارگران، تقویت تولید است؛ سهم مردم که از همه‌‌ای این‌ها مهم‌تر است، مصرف تولیدات داخلی است.

18- مصرف هر کالایی که مشابه داخلی آن وجود دارد باید عادت، فرهنگ و فریضه شود.

در چنین محیطِ زیستی ایران نیز به دلیل تحریم‌های گسترده‌ی اقتصادی که از سال گذشته جدی‌تر شده، جهت‌گیری اصلی‌اش به درستی اقتصادی بوده و امسال جهت‌گیری دقیق‌تری در حوزه‌ی اقتصادی انتخاب شده است. حال اگر بخواهیم به طور تطبیقی وزن جهت‌گیری‌های اصلی رهبران جهان را بسنجیم می‌توانیم در غالب نمودار زیر به جمع‌بندی برسیم.

«درصد فراوانی موضوع و محیط جهت‌گیری رهبران»

اگر به جدول بالا توجه کنید، درصد فراوانی محورهای سخنرانی رهبران کشورهای مهم جهان در ابتدای سال با دو دسته‌بندی، یکی دسته‌بندی موضوعی و دیگری دسته‌بندی محیطی، نمایش داده شده است. برداشت‌های مهمی می‌توان از این جدول داشت.

از نظر محیطی عمده‌ی رهبران توجه خود را بیش از هر چیز به داخل کشور خود معطوف کرده‌اند. در این میان صدراعظم آلمان به دلیل اوضاع اقتصادی به سامان آلمان بیش از همه نگران اوضاع خارجی و خصوصاً اوضاع اتحادیه‌ی اروپا و حوزه‌ی اقتصادیِ یوروست. در مقابل رئیس جمهور روسیه به گونه‌ای صحبت کرده که انگار در جهان اطرافش هیچ خبری نیست!

در میان همه‌ی این رهبران تنها کسی که وزن قابل‌ توجهی از دغدغه‌هایش نظامی است رئیس جمهور آمریکاست. هر چند اقتصاد برای کشورهای اروپایی مهم‌تر است اما چین، ایران و در نهایت آمریکا هم بعد از اروپایی‌ها بیشترین توجه را به اقتصاد داشته‌اند.

همان‌گونه که گفته شد و از این جدول هم پیداست، وزن اصلی صحبت‌های این رهبران اقتصادی است. اقتصاد با 61 درصد سنگین‌ترین وزن را در میان حوزه‌های مختلف دارد و نشان می‌دهد دغدغه‌ی اصلی رهبرانِ کشورهای مهم جهان است. بنابراین باز هم می‌توان به هوشمندانه بودنِ انتخاب شعار امسال پی برد.

در مقاله‌ی بعدی دقیق‌تر به مسئله‌ی شعار و جهت‌گیری امسال خواهم پرداخت. اینکه ضرورت یک چنین جهت‌گیری‌ای چیست و چگونه باید آن را عملیاتی کرد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: